Hoe is het toezicht op goede doelen geregeld in Nederland?

Goede doelen moeten verantwoording afleggen aan hun donateurs en de maatschappij over de besteding van de inkomsten. Hiervoor hebben we in Nederland een systeem van toezicht en verantwoording afgesproken, gebaseerd op zelfregulering.

Goede doelen kunnen zich vrijwillig onder toezicht stellen van toezichthouder CBF. Het CBF heeft inmiddels al meer dan 640 organisaties onder toezicht die gezamenlijk 4,4 miljard van het geefgeld (gebaseerd op de jaarverslagen van 2019) vertegenwoordigen.

Toen het CBF in 1925 werd opgericht, was het een loket voor vragen over goede doelen. Dat is het nog steeds, maar inmiddels is het CBF óók de onafhankelijke, ontwikkelgerichte toezichthouder op Erkende Goede Doelen.

Erkende goede doelen laten zich vrijwillig door het CBF controleren op zaken als: komt het geld op de plek terecht waar het voor bedoeld is, wordt op de site duidelijk uitgelegd wat een organisatie wil bereiken, welke activiteiten onderneemt ze hiervoor en wat bereikt ze daarmee? Als ze aan alle voorwaarden voldoen, krijgen ze de Erkenning. Deze Erkenning is een keurmerk voorzien van logo waarmee elk Erkend Goed Doel kan laten zien: ik ben gecheckt. Nadat de Erkenning is verstrekt, krijgt een Erkend Goed Doel een jaarlijkse check en eens in de drie jaar een uitgebreide hertoetsing. Zo controleren we of de organisatie nog steeds aan de normen voldoet. De normen voor de Erkenning worden vastgesteld door de onafhankelijke Commissie Normstelling.

Bij Erkende Goede Doelen letten wij nadrukkelijk op het vierogenprincipe: belangrijke besluiten over besteding van geld kunnen dan niet door 1 iemand worden genomen. Dit verkleint de kans op incidenten aanzienlijk. Bij een Erkend Goed Doel kan helaas ook iets misgaan, maar de kans hierop is een heel stuk kleiner. Mocht er iets misgaan, dan spreken wij de betreffende organisatie hierop aan en maken we afspraken om de gemaakte fouten te herstellen. Indien nodig zetten we een organisatie onder verscherpt toezicht en in het uiterste geval trekken we de Erkenning in. Dit publiceren we dan ook, waardoor het publiek weet wat er aan de hand is. In het register Erkende Goede Doelen kan je de status van elke organisatie zien.

Onze missie is dat iedereen in Nederland gerust kan geven aan een Erkend Goed Doel. Bij Erkende organisaties nemen wij u een zorg uit handen doordat wij deze organisaties regelmatig controleren en actief aanspreken bij klachten.

De Erkenningsregeling vormt een belangrijke basis voor vertrouwen. Vertrouwen en controle gaan dus hand in hand. Het publieksvertrouwen is cruciaal voor de goededoelensector. Maar ook het vertrouwen van de samenleving als geheel is belangrijk voor het goed functioneren van de sector. Nu en in de toekomst. Denk hierbij aan overheid, politiek, loterijen, fondsen en bedrijfsleven.

Alle klachten over Erkende en niet-erkende goede doelen worden door ons geregistreerd om analyses te maken over de aard van de klachten en meldingen. Daarnaast kan het CBF bij veelvuldige klachten over niet-erkende organisaties een waarschuwing plaatsen op zijn website of het doorgeven aan instanties zoals het OM en de FIOD.