Op 3 september heeft Follow the Money een artikel geplaatst over huis-aan-huiswerving en het toezicht daarop. Daarbij wordt een beeld geschetst van de toezichthouder dat wij niet juist vinden. Daarom geven wij hier meer informatie.
CBF, Toezicht op goeddoen
Het CBF is de onafhankelijke toezichthouder op goede doelen in Nederland. Onze hoofdtaak is het borgen van het samenlevings- en publieksvertrouwen en bijdragen aan een professionele sector. We hebben drie kerntaken: Toezicht, Informeren en Reflecteren.
Inmiddels zijn 665 goede doelen door ons Erkend, gezamenlijk staan zij voor 4,4 miljard aan geefgeld. Afgezet tegen het totaal dat aan goede doelen wordt gegeven (5,6 miljard) is dat het overgrote deel.
Toezicht, hoe doen we dat?
Goede doelen die de Erkenning aanvragen worden getoetst aan alle normen die door de onafhankelijke Commissie Normstelling zijn vastgesteld (initiële toets). Pas als ze aan alle strenge kwaliteitseisen voldoen, kan de Erkenning worden gegeven.
Eens in de drie jaar worden de grotere Erkende organisaties volledig hertoetst.
Jaarlijks ontvangen alle organisaties de Jaarlijkse Check en Reflectie. Op basis daarvan bepalen we risicogericht welke organisaties speciale aandacht nodig hebben.
De Jaarlijkse Check en Reflectie kent ook een thematische toets. Ieder jaar kiezen we een thema waarop we de organisaties extra toetsen.
Erkenningspaspoort
Met behulp van de meest recente data en informatie zorgen we ieder jaar voor een up to date Erkenningspaspoort van de Erkende Goede Doelen. Met dit Erkenningspaspoort kan iedereen die dat wil snel en overzichtelijk zien wat het goede doel doet, waar het trots op is, hoeveel geld besteed wordt, en waaraan. Aangezien alle Erkende Goede Doelen op dezelfde, neutrale en eenduidige wijze gepresenteerd worden, vergroot dit de duidelijkheid voor het publiek en kunnen goede doelen goed onderling worden vergeleken.
Ontwikkelgericht toetsen
Ontwikkelgericht toetsen is een belangrijk kenmerk van de manier waarop het CBF toezicht houdt. We geven de organisatie ruimte te verbeteren om alsnog aan de norm te gaan voldoen. Daarbij maken we wel duidelijke afspraken met een heldere deadline. Zo dragen we bij aan de kwaliteit van individuele organisaties en de professionalisering van de sector.
Verscherpt Toezicht en Intrekken van de Erkenning
Wanneer een organisatie niet langer voldoet aan de normen kunnen we de Erkenning intrekken. Vaak stellen we eerst Verscherpt Toezicht in, waarbij we duidelijke afspraken maken over te wijzigen zaken. Wanneer daar niet aan wordt voldaan, wordt de Erkenning ingetrokken. We zien dat goede doelen gemotiveerd zijn om te voldoen aan de normen.
Harde normen en bespreekpunten
De normen worden vastgesteld door de onafhankelijke Commissie Normstelling. Er zijn harde normen en bespreekpunten. Aan de harde normen moet een organisatie voldoen om de Erkenning te kunnen krijgen en te houden. Aan de bespreekpunten moet de organisatie aandacht besteden. Deze bespreekpunten zijn onderwerp van gesprek tijdens de toetsing. De bespreekpunten zijn niet vrijblijvend. Als we vinden dat de organisatie onvoldoende serieus omgaat met de bespreekpunten, kunnen we op basis van ons Reglement het goede doel hierop aanspreken en zelfs de Erkenning intrekken.
Zijn er normen over fondsenwerving en hoe is het toezicht daarop?
Fondsenwerving komt in verschillende harde normen en bespreekpunten aan de orde. Het CBF toetst daarop. Wij bespreken met het goede doel het fondsenwervingsbeleid, de mix aan fondsenwervende methoden en kijken naar de verhouding tussen kosten en opbrengsten van fondsenwerving. We kijken ook naar hoeveel inkomsten er gaan naar de doelstelling van het goede doel, fondsenwerving en beheer en administratie.
Op basis van onze data weten we dat er over de hele groep goede doelen bekeken 89 cent van iedere euro naar de doelstelling gaat, 11 cent gaat dan naar fondsenwerving en beheer en administratie. In ons toezicht bekijken we dit voor ieder afzonderlijk goed doel en gebruiken we deze benchmark als richtlijn.
In ons toezicht kijken we naar het geheel van fondsenwervende methodes. De laatste tijd roept de methode Huis-aan-huiswerving veel vragen op. Het is goed om samen met de andere partijen binnen het Erkenningsstelsel ons af te vragen of we op basis hiervan normen en toezicht moeten aanpassen. Wij willen in oktober een onderzoek gaan doen om meer inzicht in specifieke data te krijgen.
Erkenningsregeling
Sinds 2016 is het toezicht op goede doelen geregeld via de Erkenningsregeling. Hier zijn drie partijen bij betrokken: de brancheorganisatie Goede Doelen Nederland, de Commissie Normstelling en toezichthouder CBF.
Er is sprake van zelfregulering. Zelfregulering waarbij de normen niet worden vastgesteld door de sector zelf en waarbij het toezicht is belegd bij een onafhankelijke toezichthouder, is zelfregulering op zijn sterkst.
Er zijn in de drie groepen binnen het Erkenningsstelsel mensen betrokken die actief zijn geweest in de sector.
Kennis van de sector is van groot belang om de juiste normen te formuleren en het goede toezicht te houden. Daarbij geldt de regel dat niemand nog actief mag zijn in de sector. Er wordt gestreefd naar een evenwichtige verdeling van vertegenwoordiging van alle stakeholders.
Het CBF is onafhankelijk
Inkomsten
Onze begroting is ongeveer 2,5 miljoen euro. Daarvan is 340.000 euro subsidie van het ministerie van Justitie &Veiligheid. Zo’n 250.000 euro ontvangen we van gemeenten. Het overige is afkomstig van de goede doelen, die voor de kosten van het toezicht betalen. Dat betekent niet dat we niet onafhankelijk zijn.
Net als bij alle andere toezichthouders zoals de Raad van Accreditatie, de AFM, de Nederlandsche Bank, betalen degenen die onder toezicht staan de toezichthouder voor het toetsen. Doordat het aantal Erkende organisaties inmiddels 665 bedraagt, komt het CBF financieel helemaal niet in gevaar wanneer we een organisatie de Erkenning moeten afnemen.
Dat is misschien wel veel meer het geval wanneer we de Erkenning niet afnemen van een organisatie die de Erkenning niet meer waard is. Dat bedreigt de reputatie en daarmee het bestaan van het CBF veel meer.
Samenstelling Raad van Toezicht
In het reglement Raad van Toezicht staat dat er minimaal 5 leden moeten zijn, ieder met een eigen profiel. De profielen zijn daarin beschreven. Eén van de leden moet kennis hebben van de sector, zo moet ook financiële kennis, kennis over communicatie, kennis over toezicht, en vertegenwoordiging vanuit de gemeenten aanwezig zijn. Het is verstandig om kennis vanuit de sector te borgen in de raad van toezicht. Doordat de andere leden allemaal een andere professionele achtergrond hebben, is er sprake van een evenwichtige samenstelling.
Het CBF is er voor de donateur
Het CBF is er om het publieksvertrouwen in goede doelen te borgen. Het perspectief van de donateur is dus heel belangrijk. Onze auditors zetten vaak die pet op bij het stellen van vragen aan het goede doel tijdens het toetsen.
Het belang van het goede doel en het belang van de donateur staan niet lijn recht tegenover elkaar.
Een donateur en een goed doel worden verbonden door een gezamenlijk idee over een betere wereld, een wereld met minder armoede, een wereld zonder kanker, een rechtvaardiger wereld. Het goede doel werkt aan die betere wereld en de donateur is de medemogelijkmaker van die betere wereld. Dat is een transactie van vertrouwen.
Ons toezicht is samen te vatten in twee vragen:
Is het huis op orde
Maakt het goede doel waar wat het belooft.
Die tweede vraag is de vertrouwensvraag, waar ons toezicht zich ook op richt.
Komt de donateur voldoende tot zijn recht in de normen en het toezicht? Voor ons wel, maar het onderzoek van Follow the Money laat zien dat dit onvoldoende duidelijk is. Dat nemen wij ons ter harte.